Bộ não và tâm lý
Tư duy có trước hay vật chất có trước, cái nào quyết định cái nào?
Tư duy có trước hay vật chất có trước, cái nào quyết định cái nào? Thế giới chưa có ai chứng minh thành công cho bất kỳ vế nào. Mình tạm lấy ra hai nhóm thông tin:
- Trích dẫn lý thuyết hiện tại về tâm lý - thứ mà các giáo trình giảng dạy triết học tại Việt Nam đang sử dụng.
- Các trường hợp thực tế được ghi nhận về những con người sống nhưng não không toàn vẹn.
Tâm lý
Là ý nghĩa…tâm lý , tình cảm…làm thành thế giới nội tâm bên trong của con người.
Các quan niệm khác nhau
Duy tâm
Tâm lý con người là do trời sinh ra, thượng đế sinh ra và nhập vào thể xác của con người => không giải thích được bản chất hiện tượng tâm lý người, và bằng phương pháp nội quan, con người hiểu người khác bằng cách suy diễn.
Duy vật tầm thường
Tâm lý tâm hồn cũng như mọi sự vật hiện tượng đều được cấu tạo từ vật chất, do vật chất sinh ra…giống như “gan tiết ra mật” => Đồng nhất hoạt động tâm lý với sinh lý. Phủ nhận vai trò chủ thể của con người. Đồng thời phủ nhận cả bản chất xã hội, bản chất lịch sử của con người.
Quan niệm khoa học - Duy vật biện chứng và duy vật lịch sử
Tâm lý con người là chức năng của bộ não, là sự phản ánh hiện thực khách quan vào não người thông qua chủ thể của mỗi người. Tâm lý người có bản chất xã hội và mang tính lịch sử (tính vận động, có thể đi lên hoặc đi xuống theo tác động từ bên ngoài xã hội)
Sự tạm khẳng định - chủ nghĩa duy vật
Vật chất có trước tâm lý
Vật chất có trước tâm lý…tinh thần có sau, tuy nhiên không phải ở đâu có vật chất thì ở đó có tâm lý. Hiện tượng tâm lý đơn giản nhất là cảm giác bắt đầu xuất hiện ở loài động vật có hệ thần kinh mấu (hạch) : Giun.
- Hiện tượng tâm lý bậc cao chỉ xuất hiện khi có não là tổ chức vật chất cao nhất.
- Hình ảnh tâm lý có được là do thế giới khách quantác động vào các giác quan rồi chuyển lên não, não hoạt động cho ra các hình ảnh tâm lý (phản ứng)
- Sự hình thành và thể hiện tâm lý con người còn chịu sự tác động chặt chẽ giữa 2 hệ thống tín hiệu( sự tác động của sự vật hiện tượng- tín hiệu thứ nhất,sự tác động của ngôn ngữ- tín hiệu thứ 2)
Tâm lý là sản phẩm của vật chất - não
Tâm lý người là sự phản ánh hiện thực khách quan vào não người thông qua chủ thể
- Phản ánh: thuộc tính chung của vật chất, đó là sự tác động qua lại giữa hệ thống này lên hệ thống khác, kết quả là để lại dấu vết ( hình ảnh) trên cả hai hệ thống.
- Tâm lý: là hình ảnh tinh thần do thế giới khách quan tác động vào khối vật chất có tổ chức cao là não.
- Hình ảnh tâm lý mang tính chất sống động và sáng tạo.
- Hình ảnh tâm lý mang tính chất chủ thể. Bởi mỗi chủ thể đều có một đặc điểm riêng, hoàn cảnh sống, mức độ hoạt động tích cực khác nhau, vốn sống, vốn kinh nghiệm.
Kết luận: Tâm lý là chức năng của não
Các hiện tượng tâm lý người có cơ sở sinh lý là hệ thống chức năng thần kinh cơ động của toàn bộ não, tâm lý là chức năng của não…. tâm lý có cơ chế phản xạ của bộ não.
Sống mà không cần não?
Vậy, nếu không có não, tâm lý có hình thành được không? Tương quan của chúng có giúp trả lời được câu hỏi ban đầu về vật chất và ý thức được không?
Một trong những lầm tưởng lớn nhất về bộ não của chúng ta là lớn hơn luôn tốt hơn. Vậy những người có não nhỏ hơn rất nhiều so với bình thường thì sao?
Trong lịch sử y tế, có một số người có bộ não rất nhỏ, chúng thậm chí bị thiếu hoàn toàn.
Hình ảnh cộng hưởng từ của một bộ não bình thường.
Não rỗng và sống bình thường
Trong một nghiên cứu của Lancet năm 2007, các bác sĩ đã mô tả một sự kỳ lạ về một công chức Pháp 44 tuổi đã sống một cuộc sống bình thường mặc dù có một bộ não cực kỳ nhỏ bé. Người đàn ông Pháp nhập viện để khám chân trái bị yếu trong khoảng hai tuần. Các bác sĩ khá ngạc nhiên khi họ quét não của người đó và nhìn thấy một buồng chứa đầy chất lỏng khổng lồ.
Bộ não của người đàn ông Pháp với bộ não có kích thước không bình thường
Các lần quét cho thấy có sự mở rộng lớn của tâm thất bên, thứ ba và thứ tư, lớp vỏ não rất mỏng và u nang fossa sau.
Để lý giải: trong khi chất lỏng thường lưu thông khắp não, nó thường xuyên thoát nước. Nhưng thay vì hút chất lỏng vào hệ tuần hoàn, chất lỏng trong não của người đàn ông này lại tích tụ. Cuối cùng, sự tích tụ chất lỏng dẫn đến sự tiêu giảm lượng nhỏ vật liệu não thực tế.
Không gian đen rộng lớn là chất lỏng tích tụ trong não của anh ấy. Feuillet et al. /The Lancet
Lịch sử y tế của người đàn ông này cho thấy anh ta đã từng bị não úng thuỷ, và từng can thiệp y tế, sau đó ngưng khi 14 tuổi.
Người đàn ông tiếp tục sống một cuộc sống bình thường, anh ta đã kết hôn và có hai đứa con. Các bài kiểm tra cho thấy anh ta có chỉ số IQ là 75, mặc dù dưới mức trung bình 100, nhưng cũng không được coi là khuyết tật hay tâm thần.
Không tiểu não
IFLScience đã báo cáo về trường hợp của một người Trung Quốc sống mà không có tiểu não. Đây là phần của bộ não điều khiển một số chức năng quan trọng như cân bằng, chuyển động vận động và học vận động. Người phụ nữ 24 tuổi này đã vào bệnh viện phàn nàn về buồn nôn và chóng mặt, các bác sĩ phát hiện ra rằng cô ấy bị một tình trạng hiếm gặp được gọi là ascerebellar agenesis.
Sống một đời gần như không có não
Trong một trường hợp khác, Trevor Judge Waltrip 12 tuổi vẫn sống chỉ với thân não của mình.
Trevor đã qua đời vào 2023 sau khi trải qua cả cuộc đời gần như không có não. Anh ta bị một tình trạng hiếm gặp gọi là hydranencephaly, theo đó bán cầu não được thay thế hoàn toàn bằng dịch não tủy. Những người bị bệnh hydranencephaly thường sống được 12 tuần, trường hợp của Trevor rất hiếm gặp. Anh ấy có thể tự thở và phản ứng với các kích thích, nhưng bị mù và không thể giao tiếp.
Những trường hợp này cho thấy sự đặc biệt và khả năng thích ứng của bộ não con người - một trong những cơ quan quan trọng nhất mà chúng ta vẫn đang biết rất ít.
Sự liên tưởng kỳ dị
Hai nhóm thông tin bên trên gần như không liên quan gì đến nhau. Lý thuyết về tâm lý là kiến thức mình được học năm 2011, các thông tin nghiên cứu về người sống không cần não là những tin gần đây.
Tựu chung lại, nghĩ theo một hướng nào đó, nó khiến mình liên tưởng đến máy tính và hệ điều hành.
Có thể nào, cái đầu của chúng ta chỉ là CPU thôi không?